Grzybice

Grzybice skóry

Grzyby, pasożytujące na skórze i jej przydatkach, wywołują odczyn zapalny o różnym stopniu nasilenia i bogatym obrazie morfologicznym. Grzyby chorobotwórcze umiejscawiają się w tworach keratynowych naskórka (włosy, paznokcie, warstwa rogowa naskórka) i tam wywołują objawy chorobowe. Źródłem zakażenia najczęściej bywa człowiek lub zwierzęta domowe (koty, psy, bydło). Istnieją następujące czynniki predysponujące do zakażeń grzybiczych:

Objawy
Objawy kliniczne grzybicy mogą występować w obrębie owłosionej skóry, paznokci oraz skóry gładkiej. Do objawów grzybicy owłosionej skóry zaliczamy: złuszczanie, łysienie, stan zapalny, i niekiedy bliznowacenie. Objawy ze strony paznokci to pogrubienie płytki, poszarzenie, zmatowienie, zanik oraz zapalenie wału paznokciowego. W obrębie skóry gładkiej grzybica powoduje stan zapalny w postaci rumienia. Nasilają się także objawy na obwodzie zmian skórnych, połączone z pojawieniem się w tym obszarze drobnych grudek. Stanowi zapalnemu towarzyszy złuszczanie.

Rozpoznanie
Podstawą prawidłowej diagnostyki i wyboru właściwego leczenia jest badanie mikologiczne. Jest ono istotne także wtedy gdy objawy kliniczne jednoznacznie sugerują infekcję grzybiczą.

Leczenie
Leczenie grzybic skóry polega na stosowaniu preparatów przeciw- grzybiczych ogólnie i miejscowo. Wśród leków wymienić należy terbinafinę, itrakonazol, flukonazol. Istotnym składnikiem maści i kremów przeciwgrzybiczych jest itrakonazol.

Profilaktyka
Ważną rolę w skutecznym leczeniu odgrywa profilaktyka ponownych zakażeń (dezynfekcja obuwia i skarpet, leczenie profilaktyczne). Zapobieganie grzybicom należy także do obowiązków właścicieli lub osób zarządzających obiektami użyteczności publicznej, zwłaszcza basenów, kąpielisk, łaźni, itp. Tylko utrzymanie ich w doskonałej czystości i systematycznie przeprowadzana dezynfekcja może zapobiegać rozpowszechnianiu się tego przykrego schorzenia.

Grupy ryzyka
Wszyscy, którzy przebywają w ciepłych, wilgotnych i ciemnych pomieszczeniach, a także ci, którzy korzystają z "publicznych" saun, z zakładowych wspólnych pryszniców, odwiedzają baseny i ośrodki sportowe, pracownicy kopalń, hut, pralni oraz murarze, policjanci i żołnierze ... czyli wszyscy, którzy w czasie pracy lub uprawiania wybranej dyscypliny sportowej silnie się pocą, mają kontakt z wolnostojącą wodą (np. korzystają z ogólnodostępnego prysznica), jak również ci, którzy chodzą bosymi nogami po dywanach hotelowych, noszą ciężkie sznurowane, opinające kostkę buty. Grzybicą można się też zarazić od kogoś kto jest zarażony np. w sklepie obuwniczym przymierzając zakażone obuwie a nawet we własnym domu gdy ktoś z domowników cierpi na tę chorobę i użytkuje wspólną wannę, ręczniki.
Najbardziej podatne na zarażenie grzybicą są osoby:

Czy grzybica jest związana z brudem ?
Nie. Wbrew pozorom, grzybica nie jest wynikiem braku higieny. Wprost przeciwnie - zbyt częste stosowanie mydła o nieodpowiednim, zasadowym pH, długotrwałe moczenie nóg w roztworach takiego mydła może osłabiać naturalne bariery ochronne skóry przed inwazją grzybów. Trzeba więc dbać o higienę, myć się starannie ale przesadnie nie moczyć długo nóg a po umyciu dokładnie osuszać skórę między palcami stóp. Wyjałowiona skóra, pozbawiona "naturalnych" bakterii jest bardziej podatna na zakażenia zarodnikami. Tam gdzie są bakterie "współżyjące" z człowiekiem tam nie ma grzybów chorobotwórczych.

Co mówi statystyka?
Statystyki alarmują: co piąty Polak choruje na grzybicę paznokci. Nie zdajemy sobie sprawy, że zmieniony wygląd paznokci jest już poważnym problemem medycznym. Grzybica jest zaraźliwa a nie leczona atakuje całe rodziny i może przyczyniać się do powstawania innych chorób np. na tle alergicznym.
W latach 1997-98 miało miejsce największe ogólnoeuropejskie badanie schorzeń stóp tzw. Projekt Achilles. Uczestniczyło w nim 20 krajów: w tym również Polska. Dermatolodzy przebadali w sumie ok. 40 tys. mieszkańców naszego kraju . Okazało się, że najczęstszym schorzeniem stóp Polaków jest właśnie grzybica. Grzybicę międzypalcową stwierdzono u 42 % badanych co świadczy o tym, że co drugi pacjent zgłaszający się do dermatologa na nią cierpi, zaś co piąty Polak (21%) ma grzybicę paznokci.
Autorzy Projektu Achilles określili grzybicę stóp jako chorobę cywilizacyjną, między innymi jest to efekt trybu życia, noszenia nawet latem w pracy ciężkich, nieprzewiewnych butów.

W Europie gabinety dermatologiczne odwiedza aż 38,1% chorych.

Jak rozpoznać grzybicę ?
Grzybica międzypalcowa stóp jest chorobą najczęściej poprzedzającą rozwój grzybicy paznokci. Zaatakowany grzybicą naskórek staje się pomarszczony i wilgotny .W tych miejscach tworzą się pęcherzyki i podłużne rowki . Zmiany łuszczą się, rozszerzają i zaogniają, może zacząć wypływać z nich ropa.
Z czasem, nieleczona grzybica atakuje paznokcie stóp (dotyczyć to może także i rąk). Zaczyna się od przebarwienia bocznej części płytki paznokcia na mętny biały , żółty lub czarny kolor. Następnie płytka zaczyna grubieć i unosić się, a zmiana zabarwienia zaczyna powoli obejmować cały paznokieć, który boli przy najmniejszym ucisku. Dochodzi do sytuacji, kiedy trudno jest chodzić, bo nawet najwygodniejsze buty urażają chore palce, trudno wykonywać najprostsze prace domowe czy biurowe.

Jak leczyć grzybicę paznokci ?

Przede wszystkim trzeba odwiedzić gabinet dermatologa i to nawet wówczas, kiedy zmiany na skórze wydają się bagatelne. Nie leczenie grzybicy powoduje bardzo przykre dla codziennego życia dolegliwości i co gorsze, choroba może "przenieść się" na całą rodzinę.
Grzybica paznokci (GP) w przekonaniu wielu pacjentów i niestety lekarzy pozostaje w dalszym ciągu chorobą nieuleczalną. Fakt ten wynika częściowo z nieznajomości zasad prowadzenia terapii dostępnymi na rynku lekami przeciwgrzybiczymi, a także braku współpracy ze strony pacjentów. Leczenie GP tradycyjnymi lekami: gryzeofulwiną i ketokonazolu trwało bardzo długo, wiązało się często z niepożądanym działaniem leku i zwykle było nieskuteczne.
Obecnie stosowane są trzy rodzaje terapii GP: leczenie ogólne, leczenie miejscowe i chirurgiczne usuwanie zajętych płytek. Kojarzenie tych metod może niekiedy skrócić czas terapii. O wyborze metody leczenia decyduje stan zdrowia pacjenta, jego wiek i postać kliniczna choroby. Metoda chirurgiczna jest stosowana bardzo rzadko, szczególnie w przypadkach dolegliwości bólowych towarzyszących GP.

Leczenie ogólne
Przed rozpoczęciem leczenia należy zapoznać się z wynikiem badania mikologicznego. Wprowadzenie terbinafiny oraz itrakonazolu stało się poważnym osiągnięciem w terapii GP. Terbinafina (LAMISIL) jest lekiem stosowanym w infekcjach wywołanych przez dermatofity. Jednak w infekcjach wywoływanaych przez Candida albicans i pleśnie chorobotwórcze jest mniej skuteczna. Terbinafinę stosuje się w terapii ciągłej, codziennie przez okres 6 tygodni lub dłużej, niekiedy do 6 miesięcy. Itrakonazol (ORUNGAL) charakteryzuje się znacznie szerszym spektrum przeciwgrzybiczym. Itrakonazol w dawce 400 mg dziennie przez okres jednego tygodnia może być stosowany w tzw. "leczeniu pulsowym". Terapia pulsowa polega na wybiórczym gromadzeniu się leku w płytce paznokcia w taki sposób i w takim stężeniu, że nie ma potrzeby przyjmowania go częściej niż przez tydzień raz w miesiącu. Cała kuracja polega na stosowaniu od 2 do 3 pulsów tygodniowych (1 puls raz w miesiącu), czyli 3 tygodniach leczenia. Po zakończeniu terapii pulsowej paznokcie mogą jednak jeszcze wyglądać na chore. Nie należy się tym niepokoić ponieważ rosną one powoli i całkowicie nowa płytka pojawi się dopiero po 6 do 9 miesięcy od zakończenia przyjmowania leku. Ze względu na krótki czas leczenia, skuteczność i łatwość stosowania, terapia pulsowa z zastosowaniem itrakonazolu jest szczególnie chętnie stosowana przez pacjentów.

Leczenie miejscowe
Wartość leków do stosowania miejscowego w GP jest ograniczona. Nabiera ona znaczenia gdy nie mogą być stosowane leki ogólne. Uzyskanie dobrych wyników terapeutycznych możliwe jest w przypadkach GP nie zajmującej macierzy paznokcia. Obecnie do leczenia grzybicy paznokci stosować można 8% cyklopiroks (BATRAFEN) lub 5% amorolfinę (LOCERYL) w formie lakierów do paznokci, a także 1% bifonazol w 40% kremie mocznikowym (MYCOSPOR-Onychoset). Rozwój metod leczenia miejscowego wiąże się z ich bezpieczeństwem i niską ceną w porównaniu do kosztów leczenia ogólnego. Leczenie miejscowe jest często uzupełnieniem terapii ogólnej.

Profilaktyka i oświata zdrowotna
Edukacja pacjentów stanowi ważny element prawidłowej terapii grzybic. Należy pamiętać o podstawowych zasadach profilaktyki i dezynfekcji obuwia. Konieczne jest:

W celu zapobiegania infekcjom należy: unikać chodzenia boso w miejscach, w których stężenie zarodników grzybów chorobotwórczych jest szczególnie wysokie jak np. publiczne kąpieliska, przebieralnie, hotele, sanatoria, domy studenckie, koszary i inne miejsca użyteczności publicznej. Osoby korzystające z pływalni i wspólnych urządzeń kąpielowych powinny używać odpowiedniego obuwia ochronnego (popularne klapki, japonki, itp.), a po dokładnym wysuszeniu stóp po kąpieli profilaktycznie stosować pudry i kremy przeciwgrzybicze.

JEŻELI PRZYPUSZCZASZ, ŻE MOŻESZ MIEĆ GRZYBICĘ PAZNOKCI
zadzwoń - bezpłatna infolinia 0800 473 023. Pamiętaj, że chorobę może prawidłowo rozpoznać tylko lekarz-dermatolog na podstawie badania mikologicznego.

Projekt Achilles
W latach 1996 - 1998 prowadzono badanie epidemiologiczne nazwane Projekt Achilles. Akcja była zakrojona na bardzo szeroką skalę. W 19 krajach badano mieszkańców pod kątem występowania grzybicy stóp. W samej Polsce poddano testom 40 tys. osób. Badaną grupę stanowili pacjenci zgłaszający się do lekarza dermatologa z innych powodów niż grzybica. Po proszeniu przez lekarza o zdjęcie butów i pokazanie stóp okazało się, że 42% z nich cierpiało na grzybicze schorzenia stóp. Co ciekawe, wszyscy obserwowali u siebie niepokojące zmiany, lecz bagatelizowali je sądząc, że są naturalne i nic nie można na nie poradzić. Aż 18% z grupy zakażonych twierdziło, że dolegliwości pogarszają ich jakość życia i przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu. Mimo to pacjenci wykazywali brak wiedzy na temat sposobów leczenia schorzenia i traktowali je jako problem natury kosmetycznej.
Projekt Achilles pomógł ustalić, jakie czynniki wpływają na występowanie zakażeń grzybiczych. Okazało się, że chorzy przeważnie pracowali w środowisku wilgotnym i ciepłym, nosili nieprzewiewne obuwie wykonane z gumy lub plastiku (buty sportowe, kalosze), często ich stopy były poddawane stałemu uciskowi, na przykład przy pracy w pozycji stojącej.

Projekt Hermes
W oparciu o wyodrębnione czynniki chorobotwórcze postanowiono zbadać poszczególne populacje zawodowe i porównać je pod względem epidemiologii schorzeń stóp. W tym celu grupa naukowców opracowała Projekt Hermes. Jego głównym ogniwem byli lekarze zakładowi w wybranych przedsiębiorstwach w Europie. Wypełniali oni na rzecz projektu specjalne ankiety dotyczące schorzeń stóp u pracowników. Polska również uczestniczyła w tym badaniu i w każdym województwie wytypowano do niego kilka zakładów pracy.
Dotychczas przebadano w naszym kraju 2 tys. osób, z czego ponad 50% miało zmiany na skórze stóp a z nich ok. 20% zmiany na paznokciach. Oznacza to, że 15% miało prawdopodobnie grzybicę paznokci. Podczas jednodniowej akcji w Domu Opieki Społecznej w Bydgoszczy przebadano 134 pacjentów pod kątem występowania grzybicy paznokci. U 82 osób wynik badania był dodatni. Badanie w trakcie projektu Hermes wykazało, że najczęstszą patologię w Polsce stanowiła grzybica międzypalcowa stóp, na którą cierpiał praktycznie każdy, kto pracował w wilgotnych lub gorących warunkach. U osób noszących kalosze lub podobne ochronne obuwie w pracy, w wieku powyżej 40 lat, występowały bardzo często odbarwienia na paznokciach, co sugerowało zaawansowaną grzybicę.
Wyniki uzyskane dzięki projektowi Hermes stanowiły potwierdzenie innych teorii dotyczących okoliczności sprzyjających grzybicy. Jest pewne, że czynnikami wpływającymi na rozwój choroby są:

Kolejnym etapem badań nad rozprzestrzenianiem się zakażeń będzie jej występowanie w rodzinach osób cierpiących na grzybicę.

Achilles w rodzinie
Projekt "Achilles w Rodzinie" stanowi badanie epidemiologiczne rozprzestrzeniania się grzybicy w obrębie rodzin chorych na grzybicę paznokci. W tym projekcie, badaniu poddani zostaną członkowie rodzin osób, u których już stwierdzono grzybicę.

Projekt "Achilles w rodzinie" organizowany jest przez Stowarzyszenie Prophilaktikos z Bydgoszczy, głównym sponsorem jest firma farmaceutyczna Janssen - Cilag. O randze tego badania świadczy honorowy patronat przedstawiciela Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Projekt "Achilles w rodzinie" jest aktualnie przeprowadzany w poradniach dermatologicznych w całej Polsce.

Adresy gabinetów, które będą przyjmowały w akcji Achilles w Rodzinie są dostępne na bezpłatnej infolinii 0800 473 023. Infolinia czynna jest codziennie w godzinach: 8.00 - 22.00. Pierwsza wizyta, w celu rozpoznania grzybicy, bądź jej wykluczenia - jest bezpłatna. W przypadku wdrożenia leczenia, każdy chory na zakończenie terapii otrzyma indywidualny zestaw do pielęgnacji paznokci.

Grzybicę paznokci możesz mieć sam wtedy zarażasz współdomowników. I odwrotnie. Ktoś z Twojej Rodziny może

zarazić Ciebie. Jeżeli podejrzewasz, że możesz mieć grzybicę paznokci lub już wiesz że ją masz, odwiedź lekarza dermatologa wspólnie ze swoim życiowym partnerem. Jeśli wiesz, że ktoś w Twojej Rodzinie cierpi na grzybicę paznokci namów Go na wizytę i przy okazji sam sprawdź czy jesteś zdrowy. Najskuteczniej bowiem jest zwalczać grzybicę parami.

Co to jest grzybica ?

Jest to schorzenie skóry wywołane przez różne gatunki grzybów. Grzybicą można się zarazić poprzez kontakt z jej zarodnikami. Znaleźć je można wszędzie: w sierści zwierząt, na wszelkiego rodzaju wykładzinach, w meblach, w glebie, w wolnostojącej wodzie oraz na skórze i błonach śluzowych innych ludzi. Aby zarodniki grzybów mogły się rozwijać muszą mieć ku temu sprzyjające warunki, przede wszystkim: ciepło, mokro i ciemno.

Grzybica skóry stóp, a w szczególności grzybica paznokci jest wysoce zakaźna. Dopóki zmiany znajdujące się na paznokciach nie ustąpią, stanowią potencjalne źródło zakażenia. Dlatego niezwykle ważne jest przestrzegani kilku prostych zasad, które mogą znacznie ograniczyć rozprzestrzenianie się chorób pomiędzy członkami rodziny:

Epidemia grzybicy na swiecie przybiera coraz wieksze rozmiary - alarmuje Swiatowa Organizacja Zdrowia. Klopoty z jej opanowaniem maja wysoko rozwiniete kraje Europy Zachodniej. Zla sytuacja panuje tez w Polsce. Co trzeci mieszkaniec naszego kraju jest zainfekowany grzybica. Niektorzy lekarze podaja jeszcze bardziej niekorzystne wskazniki dla Polakow.

Na poczatku kwietnia 2000 r. nastapilo zintensyfikowanie dzialan majacych na celu walke z grzybica. Swiatowa Organizacja Zdrowia zaproponowala szereg akcji pn. Hermes. Uczestniczy w nich pietnascie krajow, w tym Polska. W ich ramach prowadzone sa bezplatne badania i ogledziny najbardziej narazonych na te dolegliwosc ludzi, w szczegolnosci ich stop. Przeglady odbywaja sie we wskazanych zakladach pracy, ale takze wytypowanych poradniach. Dermatolodzy uruchomili bezplatna infolinie: 0-800-666-999. Pod tym numerem wszyscy zainteresowani moga uzyskac informacje o miejscach bezplatnych badan i miejscach leczenia grzybicy.

Cala akcja „Hermes” potrwa dwa lata. Walka z grzybica nie jest latwa, gdyz jak twierdza dermatolodzy ludzie czesto bagatelizuja te dolegliwosc i zglaszaja sie do leczenia bardzo pozno. Pierwszy etap wzmozonych badan byl prowadzony przez dwa tygodnie. Po zebraniu i przeanalizowaniu wynikow program bedzie kontynuowany i modernizowany.

Duze klopoty z grzybica maja nasi zachodni sasiedzi, Niemcy. Mimo wysokiego poziomu higieny osobistej i znacznie lepszego ogolnego poziomu zdrowotnego spoleczenstwa, borykaja sie z grzybica w niemal tak wysokim stopniu jak Polacy.

Do rozwoju choroby przyczyniaja sie nowoczesne przedmioty powszechnego uzytku, ktorych o to nie mozna byloby podejrzewac, a nawet srodki higieny. Np. wykazano, ze popularne preparaty do dezynfekcji stop typu spray nie zapobiegaja grzybicy, a wprost przeciwnie, przyczyniaja sie do jej wiekszego rozpowszechnienia.

Prof. Andrzej Langner twierdzi, ze w ostatnich latach nastapil duzy postep w leczeniu grzybicy i lekarze potrafia leczyc kazda jej forme. Nasilenie sie tej dolegliwosci powinno wzmoc czujnosc lekarzy pierwszego kontaktu i rodzinnych. Podczas wizyt powinni oni ogladac stopy pacjentow, badac stan ich skory i przydatkow skory, a przy pierwszych oznakach grzybicy kierowac do lekarzy dermatologow.

Wskaznik wyleczen dla tej choroby jest wysoki i wynosi 80-90 proc. Najbardziej narazeni na grzybice sa gornicy i sportowcy, takze zolnierze i policjanci oraz wszyscy ci, ktorzy nosza obuwie z materialow syntetycznych i gumowych.

GRZYBICA JAKO PROBLEM SPOŁECZNY W POLSCE
Epidemiologia i leczenie zakażeń grzybiczych

udział ponad 200 ośrodków dermatologicznych.

W ramach miesiąca maja - miesiąca "Walki z Grzybicą" wiele ośrodków proponuje zniżkowe ceny wizyt lekarskich oraz zniżkę na badania mikologiczne. Szczegółowe dane można uzyskać dzwoniąc na infolinię dermatologiczną.

· Grzybica paznokci jest w zasadzie chorobą ludzi dorosłych, odsetek osób mieści się w przedziale od około 2,5 do 8,5%, w niektórych krajach Europy (Hiszpania, Wielka Brytania, Finlandia) do ponad 13% w USA. W Polsce liczba ta (jak to wynika z badań przeprowadzonych przez Urbanowskiego) jest jeszcze większa.

· U osób bardzo młodych spotykana jest sporadycznie. Jej średnie występowanie w większości krajów wśród dzieci nie przekracza 0,3% populacji.

Epidemiologia
Grzybica spowodowana jest przede wszystkim przez dermatofitowe zakażenie paznokci palców rąk i stóp. Grzybica stóp i paznokci wywoływana przez dermatofity, powoduje grzybice właściwe, stanowiące największą grupę zakażeń grzybicznych. Oprócz dermatofitów za grzybice paznokci odpowiedzialne są także grzyby drożdżopodobne i pleśniowe. Grzybica u człowieka może być spowodowana grzybami pochodzenia odzwierzęcego, ludzkiego, a także grzybami rozwijającymi się w glebie. Najbardziej ostre postacie grzybicy paznokci pochodzą z zakażeń odzwierzęcych.

W epidemiologii grzybiczej na pierwszy plan wysunęły się zakażenia grzybicze paznokci i stóp. Dermatofity cechują się dużą zaraźliwością, co może tłumaczyć spory odsetek społeczeństwa cierpiący na tą dolegliwość. Zakażenia dokonuje się przez kontakt, najczęściej za pośrednictwem butów, skarpet, przyborów stosowanych do kosmetyki stóp.

Grzyby są hydrolubne i termofilne, stąd środowiskiem sprzyjającym rozwojowi grzybów jest środowisko wilgotne i ciepłe. W naszym klimacie głównym rezerwuarem patogennych grzybów są baseny i łaźnie, zwłaszcza stosowane tam podesty drewniane pod prysznicami. Niewystarczająco wysuszone stopy po kąpieli, szczególnie w miesiącach letnich są idealnym podłożem do rozwinięcia się zakażenia.

Najbardziej narażoną populacją na infekcje grzybicze są osoby używające zamkniętego obuwia (na przykład gumowego) jak górnicy, czy hutnicy oraz zamknięte zbiorowiska ludzkie. Masowe zachorowania w dużych zbiorowiskach ludzkich jak np. w wojsku, czy u sportowców, wynikają z dwu najważniejszych cech charakteryzujących zakażenie grzybicze: dużą zakaźność i przewlekły przebieg. Dla zakażeń grzybiczych sportowców został wręcz stworzony termin nogi sportowca (athleteŐs foot).

Obraz kliniczny w obrębie skóry cechuje różnorodność, od zmian wyprzeniowych, z towarzyszącym świądem, do masywnych nawarstwień rogowych z licznymi pęknięciami. Zmiany w obrebie paznokci rozpoczynają się najczęściej na wolnym brzegu paznokcia, i mogą powodować nadmierne zgrubienie i łamliwoć, pojawienie się bruzd i pęknieć na powierzchni paznokcia, oraz dotyczyć zmiany zabarwienia płytek paznokciowych na żółto. Zakażone, nie leczone paznokcie mogą ulegać stopniowemu wykruszeniu.

Grzybica paznokci często bywa następstwem grzybicy stóp. Choroba może zajmować paznokieć jednego palca, kilku, i co się rzadko zdarza wszystkie paznokcie. Paznokcie najczęściej ulegające zakażeniu, to paznokcie palca pierwszego i piątego stopy, co prawdopodobnie wynika z ich narażenia na ucisk przez obuwie, oraz otarcia naskórka.

Najczęściej chorują osoby, w przedziale wiekowym 20-60 lat (z przewagą mężczyzn) co wynika z uwarunkowań środowiskowych. Zapadalność na nią jest łatwiejsza w miarę upływu wieku, na co mają wpływ schorzenia ogólnoustrojowe.

Czynników predysponujących do rozwinięcia się grzybicy jako zakażenia oportunistycznego jest wiele, i można je podzielić na dwie grupy:

Profilaktyka
Jak w wielu innych chorobach profilaktyka ma ogromne znaczenie w zapobieganiu grzybicy paznokci. Prawidłowa higiena, ze szczególnym naciskiem na osuszanie stóp (osobistym recznikiem), używanie klapek, najlepiej plastykowych na basenach, kąpieliskach, jak również w hotelach, noszenie wygodnego i w miarę możliwoci przewiewnego obuwia mogš pomóc uniknąć tego poważnego schorzenia.

W związku z rozległością epidemiologiczną grzybicy stóp i paznokci należy położyć nacisk na uświadomienie społeczeństwa o dużej wadze tego problemu, zwłaszcza w środowiskach zamkniętych, a w innych przypadkach szczególnie u osób z cukrzycą oraz w starszym wieku. Uświadomienie społeczeństwa, prowadzone na wszystkich szczeblach kontaktu pacjenta ze służbš zdrowia, powinno akcentować konieczność szybkiego zwrócenia się do lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa, przy stwierdzeniu nawet błachych zmian makroskopowo widocznych w obrębie paznokci, zwłaszcza stóp.

31 marca 2000 r. w warszawskim Hotelu Marriott odbyło się sympozjum naukowe i konferencja prasowa pt. "Grzybica jako problem społeczny w Polsce - Epidemiologia i leczenie zakażeń grzybiczych".

Organizatorem była Firma NOVARTIS POLAND Sp. z o.o.

Podczas sympozjum, które prowadził prof. dr hab. Andrzej Langner zostały poruszone następujące tematy:

- Epidemiologia zakażeń grzybiczych w Europie - dr n. med. Małgorzata Żak - Prelich

- Współczesne trendy w leczeniu mikrobiologicznym - dr hab. n. med. Jacek Szepietowski

- Prospektywna analiza skuteczności terbinafiny w leczeniu grzybic skóry i paznokci - dr n. med. Elżbieta Krajewska - Kułak

Oporność grzybów na leki: aspekty kliniczne i molekularne - prof. dr hab. n. med. Jolanta Kwaśniewska

Po zakończeniu sympozjum odbyła się konferencja prasowa, którą poprowadziła redaktor Ewa Grabowska z Centrum Prasowego Polskiej Agencji Informacyjnej S.A.

Materiały prasowe - Grzybica paznokci jest w zasadzie chorobą ludzi dorosłych.

U osób bardzo młodych spotykana jest sporadycznie. Jej średnie występowanie w większości krajów wśród dzieci nie przekracza 0,3% populacji. U dorosłych ten odsetek jest już znacznie większy i mieści się w przedziale od około 2,5 do 8,5% w niektórych krajach Europy (Hiszpania, Wielka Brytania, Finlandia) do ponad 13% w USA. W Polsce liczba ta jest jak to wynika z badań przeprowadzonych przez Urbanowskiego jest jeszcze większa.

Grzybica spowodowana jest przede wszystkim przez dermatofitowe zakażenie paznokci palców rąk i stóp. Grzybica stóp i paznokci wywoływana przez dermatofity, powoduje grzybice właściwe, stanowiące największą grupę zakażeń grzybicznych o istotnym znaczeniu epidemiologicznym. Dermatofity wykazują powinowactwo do keratyny, zarówno ludzkiej jak i zwierzęcej. Oprócz dermatofitów za grzybice paznokci odpowiedzialne są także grzyby drożdżopodobne i pleśniowe.

Grzybica u człowieka może być spowodowana grzybami pochodzenia odzwierzęcego, ludzkiego, a także grzybami rozwijąjacymi się w glebie. Najbardziej ostre postacie grzybicy paznokci pochodzą z zakażeń odzwierzęcych.

Poszczególne gatunki dermatofitów mają swoje preferencje geograficzne, a co za tym idzie klimatyczne.

Zakażenia w Polsce powodowane są najczęściej przez grzyby z rodzaju, Trichophyton, Epidermophyton i Microsporum, a od kilkunastu lat najczęstszym czynnikiem chorobotwórczym jest Trichophyton rubrum. Grzyb ten dominował wcześniej w krajach tropikalnych, co świadczy o dużych zdolnościach adaptacyjnych tych grzybów.

W epidemiologii grzybiczej na pierwszy plan wysunęły się zakażenia grzybicze paznokci i stóp. Dermatofity cechują się dużą zaraźliwością, co może tłumaczyć spory odsetek społeczeństwa cierpiący na tą dolegliwość. Zakażenia dokonuje się przez kontakt, najcześciej za pośrednictwem butów, skarpet, przyborów stosowanych do kosmetyki stóp.

Grzyby są hydrolubne i termofilne, stąd środowiskiem sprzyjającym rozwojowi grzybów jest środowisko wilgotne i ciepłe.

W naszym klimacie głównym rezerwuarem patogennych grzybów są baseny i łaźnie, zwłaszcza stosowane tam podesty drewniane pod prysznicami. Niewystarczająco wysuszone stopy po kąpieli, szczególnie w miesiącach letnich są idealnym podłożem do rozwinięcia się zakażenia.

Najbardziej narażoną populacją na infekcje grzybicze są osoby używające zamkniętego obuwia (na przykład gumowego) jak górnicy, czy hutnicy oraz zamknięte zbiorowiska ludzkie.

Masowe zachorowania w dużych zbiorowiskach ludzkich jak np. w wojsku, czy u sportowców, wynikają z dwu najważniejszych cech charakteryzujących zakażenie grzybicze: dużą zakaźność i przewlekły przebieg. Dla zakażeń grzybiczych sportowców został wręcz stworzony termin nogi sportowca (athletes foot).

Zakażenia grzybicze stóp i paznokci stanowią poważny problem zarówno społeczny, jak i ekonomiczny. W związku z ogromną łatwością szerzenia się choroby, istnieje duże prawdopodobieństwo masowych zakażeń w grupach wysokiego ryzyka (górnicy, hutnicy, pracownicy fabryk, sportowcy). Osoby te często kontaktując się ze sobą w obrębie zakładu pracy mogą powodować pojawianie się tzw. układu zamkniętego, w którym osoby wyleczone ponownie ulegają infekcji od chorych. Może to wpływać na obniżenie wydajności pracy i zwiększoną absencję chorobową pracowników. Aspekt społeczny grzybicy, często określanej schorzeniem wstydliwym, jest bardzo istotny. Wynika to z faktu, że choroba narzuca pewien sposób życia, wykluczając, lub ograniczając bytność w miejscach takich jak baseny, czy plaże, co najbardziej jest dotkliwe w miesiącach letnich. Obraz kliniczny w obrębie skóry cechuje różnorodność, od zmian wyprzeniowych, z towarzyszącym świądem, do masywnych nawarstwień rogowych z licznymi pęknięciami. Zmiany w obrębie paznokci rozpoczynają się najczęściej na wolnym brzegu paznokcia, i mogą powodować nadmierne zgrubienie i łamliwość, pojawienie się bruzd i pęknięć na powierzchni paznokcia, oraz dotyczyć zmiany zabarwienia płytek paznokciowych na żółto. Zakażone, nie leczone paznokcie mogą ulegać stopniowemu wykruszeniu. Zakażeniem częściej są objęte paznokcie palców stóp niż rąk. Grzybica paznokci często bywa następstwem grzybicy stóp. Choroba może zajmować paznokieć jednego palca, kilku, i co się rzadko zdarza wszystkie paznokcie. Paznokcie najczęściej ulegające zakażeniu, to paznokcie palca pierwszego i piątego stopy, co prawdopodobnie wynika z ich narażenia na ucisk przez obuwie, oraz otarcia naskórka.

Najczęściej chorują osoby, w przedziale wiekowym 20-60 lat, z przewagą mężczyzn, co wynika z uwarunkowań środowiskowych. Warto jednak pamiętać, że zapadalność na nią jest łatwiejsza w miarę upływu wieku, na co mają wpływ schorzenia ogólnoustrojowe. U osób starszych przyjmuje się także wiek jako czynnik sprzyjający infekcjom grzybicznym.

Czynników predysponujących do rozwinięcia się grzybicy jako zakażenia oportunistycznego jest wiele, i można je podzielić na dwie grupy: czynniki związane z upośledzeniem odporności organizmu oraz z nią nie związane.

Wśród częściej występujących czynników nieimmunologicznych wyróżnia się:

· ogólnoustrojowe, do których zaliczamy zwłaszcza cukrzycę, upośledzenie krążenia i otyłość

Różne, czasem nie charakterystyczne, a w związku z tym lekceważone zmiany pojawiające się w obrębie paznokci mogą być pierwszym dzwonkiem alarmującym o rozpoczynającym się procesie chorobowym. Niektóre z tych zmian, co dotyczy zwłaszcza osób z cukrzycą, są w początkowym okresie czasu niezauważone przez samego chorego i tylko wnikliwa ocena lekarska pozwala na postawienie wstępnego rozpoznania grzybicy.

Od momentu wprowadzenia leków doustnych nie ma konieczności przeprowadzania drastycznych zabiegów chirurgicznych polegających na usuwaniu płytek paznokciowych. Leczenie doustne grzybicy paznokci stóp trwa około 3-6 miesięcy, oraz daje w 80-90% pozytywne wyniki. Leki można przyjmować regularnie lub w zwiększonych dawkach w formie tzw. terapii przerywanej. Najmniej obciążającym oraz najprostszym leczeniem dla pacjenta jest terapia ciągła.

Jak w wielu innych chorobach profilaktyka ma ogromne znaczenie w zapobieganiu grzybicy paznokci. Prawidłowa higiena, ze szczególnym naciskiem na osuszanie stóp (osobistym ręcznikiem), używanie klapek, najlepiej plastykowych na basenach, kąpieliskach, jak również w hotelach, noszenie wygodnego i w miarę możliwości przewiewnego obuwia mogą pomóc uniknąć tego poważnego schorzenia.

W związku z rozległością epidemiologiczną grzybicy stóp i paznokci należy położyć nacisk na uświadomienie społeczeństwa o dużej wadze tego problemu, zwłaszcza w środowiskach zamkniętych, a w innych przypadkach szczególnie u osób z cukrzycą oraz w starszym wieku. Uświadomienie społeczeństwa, prowadzone na wszystkich szczeblach kontaktu pacjenta ze służbą zdrowia, powinno akcentować konieczność szybkiego zwrócenia się do lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa, przy stwierdzeniu nawet błahych zmian makroskopowo widocznych w obrębie paznokci, zwłaszcza stóp.

Od miesiąca lutego do końca czerwca została uruchomiona bezpłatna infolinia dermatologiczna: 0 800 666 999, gdzie można dowiedzieć się o miejscach diagnostyki i leczenia grzybicy. Na terenie całego kraju w akcji bierze udział ponad 200 ośrodków dermatologicznych. W ramach miesiąca maja - miesiąca "Walki z Grzybicą" wiele ośrodków proponuje zniżkowe ceny wizyt lekarskich oraz zniżkę na badania mikologiczne. Szczegółowe dane można uzyskać dzwoniąc na infolinię dermatologiczną.

Piśmiennictwo:

Grzybica – ciągłe zagrożenie dla sportowców (ogólne zasady profilaktyki i leczenia)

Grzybica stóp stanowi najczęstsze schorzenie stóp, z jakim zgłaszają się pacjenci do poradni dermatologicznych w Polsce. Cierpi na nią ok. miliona osób.

Najczęściej występującym czynnikiem predysponującym do rozwoju grzybicy stóp jest otyłość, dotycząca 20% pacjentów, następnie zaburzenia krążenia obwodowego – 18%, patologie kostno-stawowe – 19% oraz schorzenia skóry stóp – 17%. Należy również zwrócić uwagę, że uprawianie sportu niesie ze sobą porównywalne ryzyko wystąpienia grzybicy stóp, jak u chorego na cukrzycę – w Polsce nawet większe, bowiem odsetek ten wynosi dla sportowców 11,1%, w porównaniu do 8,3% dla chorych na cukrzycę.

Grzybica skóry i paznokci nadal pozostaje trudnym problemem terapeutycznym. Trudności te potęgują się w różnych środowiskach endemicznych, w tym także w sporcie, gdzie epidemiologia i szerzenie się zakażeń grzybiczych są niezmiernie trudne do opanowania. Także leczenie okazuje się często nieskuteczne z uwagi na długotrwałość procesu terapeutycznego, jak również bagatelizowanie problemu, szczególnie przez trenerów i samych zawodników. Sportowcy i ich opiekunowie zazwyczaj nie chcą zastosować się w pełni do rygorystycznych wymagań związanych z kompleksowym leczeniem i profilaktyką ww. schorzeń, ponieważ wiąże się to zazwyczaj z okresowym wyłączeniem zawodnika z zaprogramowanego cyklu treningów i zawodów.

Stąd w dalszym ciągu medycyna sportowa oczekuje na odkrycie coraz skuteczniejszych środków i metod profilaktyki i leczenia różnych postaci grzybicy skóry i jej przydatków.

Dolegliwości spowodowane grzybicą są uciążliwe, trudne do wyleczenia i łatwo rozprzestrzeniają się, szczególnie w sytuacjach, gdy zakażenie znajduje sprzyjające warunki rozwoju. Rozmaite stany chorobowe, antybiotyko- lub chemioterapia osłabiają odporność organizmu, a to sprzyja wszechobecnym grzybom chorobotwórczym. Także osoby mające częsty kontakt z wodą oraz wyjaławiającymi skórę detergentami (gospodynie domowe, chirurdzy, weterynarze, piekarze itp.), u których skóra na dłoniach jest odtłuszczona, z pęknięciami ułatwiającymi wnikanie grzybów i ich zarodników do organizmu, są narażone na przewlekłe zakażenia. Do tej grupy należą również sportowcy. Grzybica stóp określana jest często mianem "stopy atlety", gdyż nader często występuje u sportowców korzystających np. ze wspólnych natrysków. Wilgotne, drewniane wykładziny lub "kratki" pod prysznicami są świetną, naturalną pożywką dla grzybów, które łatwo w nie wrastają. Osobnik chory pozostawia tam złuszczony naskórek i zarodniki grzybów. Powstałe w ten sposób źródło zakażeń jest trudne do wykrycia i groźne dla osób z drobnymi skaleczeniami lub choćby otarciami stóp.

Inną przyczyną infekcji grzybiczych u sportowców jest uraz mechaniczny, taki jak stłuczenie lub otarcie skóry lub "odgniecenie" paznokcia np. w przypadku treningu w źle dopasowanym lub starym, przepoconym obuwiu. Także wiele godzin spędzonych w chlorowanej wodzie w basenie, a następnie kontakt z zainfekowanym ręcznikiem lub prześcieradłem sprzyjają infekcjom grzybiczym.

"Stopa atlety" to nie tylko problem sportowców, ale bardzo powszechna grzybica skóry. Wywoływana jest przez dermatofity należące do tej samej rodziny co grzyby wywołujące grzybicę skóry gładkiej, grzybicę pachwin czy paznokci.

W "stopie atlety" grzyby rozwijają się w ciepłej i wilgotnej przestrzeni pomiędzy palcami stóp. Skóra zaczy-na swędzieć i boleć, może pękać i złuszczać się. Przybiera także biały i "rozmiękczony" wygląd. W niektórych przypadkach zakażenie szerzy się na powierzchnię podeszwową stopy. Nazywa się to przewlekłą lub mokasynową grzybicą stóp.

Jest to jedna z najbardziej uporczywych form grzybicy skóry. Zakażenie łatwo szerzy się od człowieka do człowieka poprzez zakażone łuski skórne, odpadające stale ze stóp. Jeżeli stopa ulegnie zakażeniu – szerzy się ono na inne części ciała lub inne osoby.

Tzw. "stopa atlety" jest zakażeniem grzybiczym uciążliwym. Stałe ruchy stóp prowadzą do pęknięć w obrębie skóry, która staje się czerwona i zmieniona zapalnie, podatna na zakażenia bakteryjne.

Oczywiście przez cały czas grzybica szerzy się.

Grzybica skóry gładkiej jest następną odmianą grzybicy, epidemiologicznie powiązaną ze "stopą atlety", ale występującą na innych częściach ciała. Szerzy się ona odśrodkowo tworząc widoczne na skórze czerwone obwódki. Infekcja ta bardzo często dotyczy skóry pachwin.

Wokół leczenia grzybic, zwłaszcza paznokci i skóry, narosło wiele mitów, które, mimo ogromnego postępu farmakologii w tej dziedzinie, stale jeszcze pokutują w świadomości ludzi, także w środowisku sportowym. Jednym z nich jest przekonanie, że przy leczeniu należy koniecznie usunąć płytkę paznokciową, co jest nieprawdą, ponieważ współczesne leczenie nie wymaga już stosowania takich "tortur". Drugim, rozpowszechnionym mitem jest konieczność długotrwałego, wielomiesięcznego, a nawet kilkuletniego (ze względu na nawroty) leczenia.

Tymczasem leczenie grzybicy może być obecnie zdecydowanie łatwiejsze i stosunkowo krótkotrwałe. Czas leczenia zależy oczywiście od wielu różnorodnych czynników, głównie od ciężkości zakażenia, rygorystycznego przestrzegania przez chorego zasad higieny, wczesnego rozpoznania i natychmiastowego rozpoczęcia leczenia sprawdzonymi i skutecznymi lekami miejscowymi i ogólnymi.

Grzybica stóp i paznokci jest chorobą zakaźną. Można zarazić się nią poprzez kontakt z zarodnikami, które znajdują się prawie wszędzie, np. w sierści zwierząt, wykładzinach, meblach, posadzkach, butach czy wodzie. Dlatego też, na równi ze skutecznym leczeniem, niezmiernie ważna jest profilaktyka przeciwgrzybicza – szczególnie wśród sportowców, którzy są bardziej narażeni na zakażenie niż inne grupy społeczne. Polega ona na:

Grzybica stop - Tinea Pedis (Athlete’s foot) (rysunek 5) jest choroba przewlekla, zarazliwa, ktorej jednak mozna zapobiec. Czesto moze byc pomylona z innymi chorobami takimi jak luszczyca, egzema, czy inne choroby skory o charakterze rogowaciejacym, czyli tzw keratodermatozy. Klinicznie mamy 4 rodzaje grzybicy stop.

Grzybica stop - typu przestrzeni miedzypalcowych (rysunek 8) najczesciej trzeciej i czwartej przestrzeni miedzypalcowej objawia sie swedzeniem i zaczerwienieniem skory. Skora jest sucha, swedzaca, zaczerwieniona, popekana, a nawet z nadzerkami. W tym momencie czesto dochodzi do wtornej infekcji bakteryjnej.

Grzybica stop - typu Moccasin (rysunek 7). Powierzchnia stop na granicy grzbietowo - bocznej jest sucha, luszczaca sie, zaczerwieniona, robiaca wrazenie butow swoim zasiegiem.

Grzybica stop typu infekcyjnego - pecherzykowego (rysunek 6) objawia sie zapalnymi zmianami skory z pecherzykami po stronie podeszwowej.

Grzybica stop - typu wrzodziejacego - jest to polaczenie wszystkich typow grzybicy, powiklanych infekcja bakteryjna. W zaawansowanych grzybicach tego typu u ludzi o zmniejszonej odpornosci immunologicznej, u cukrzykow i u ludzi na lekach immunosupresyjnych wymaga leczenia szpitalnego.

Grzybice stop sa rzadkie u dzieci, czesto u doroslych maja tendencje do nowotworow, sa to choroby przewlekle . Leczenie - lokalne i doustne w zaleznosci od zaawansowania choroby.

Higieniczne wskazowki dla pacjentow jak zapobiegac nawrotom grzybicy stop?

1. unikac chodzenia boso w miejscach publicznych np. salach gimnastycznych, osrodkach sportowo - rekreacyjnych, publicznych prysznicach albo na terenie zakladow pracy czy szkol,

3. zawsze ubierac pantofle w hotelach, poniewaz czasteczki grzyba moga byc obecne w dywanach, chodnikach, czy na podlogach lazienek,

4. uzywac plynow i pudrow przeciwgrzybicznych na buty przynajmniej jeden raz w tygodniu,

5. wyrzucic wszystkie stare buty typu adidas, poniewaz moga byc potencjalnym zrodlem infekcji grzybiczej,

6. ubierac buty, ktore sa nie za ciasne, zrobione z materialu, ktory pozwala "twoim nogom odpoczac",

7. uzywac skarpetki tylko bawelniane albo welniane, nigdy z materialu sztucznego jak rayon, poliester ,

8. skontaktowac sie ze swoim lekarzem, jesli zauwazone zostana jakiekolwiek objawy nawracajacej grzybicy stop,

9. upewnic sie, ze kazdy czlonek rodziny, ktory moze byc zainfekowany na grzybice, jest leczony odpowiednio.

Uwaga, grzybica!

Zwrócić Polakom uwagę na wstydliwy wciąż problem grzybicy - to cel rozpoczynającej się w poniedziałek pod patronatem Światowej Organizacji Zdrowia akcji "Achilles”. W wielu gabinetach lekarze będą udzielać bezpłatnych porad pacjentom dotkniętym tą chorobą.

Jakiekolwiek zmiany na skórze czy paznokciach mogą być spowodowane właśnie grzybicą. Jest to choroba, która atakuje szczególnie ludzi osłabionych, chorych na serce, cukrzyków i osoby, które stosują przez dłuższy czas antybiotyki.

Wiele osób lekceważy objawy choroby uważając, że to samo minie. Tymczasem choroba może trwać latami doprowadzając do zaburzenia czucia, bólu i stresu. Najczęściej można się nią zarazić na basenie, w saunie czy szpitalu.

Informacje na temat godzin bezpłatnych przyjęć są już wywieszone w wytypowanych gabinetach.

Informacje ogólne

Grzybica, mikoza, choroba zakaźna wywołana miejscowym lub ogólnym zakażeniem grzybami chorobotwórczymi. Wyróżniamy grzybice powierzchowne - skóry, paznokci i głębokie - narządowe. Grzybice głębokie wywołują powstawanie w tkankach procesów zapalnych, a nawet martwiczych. Pozostałością po przewlekłych procesach grzybiczych są zmiany bliznowate.

Do zakażeń grzybiczych usposabiają choroby wyniszczające tj.: cukrzyca, dysbakterioza po długotrwałej terapii antybiotykowej czy kortykosterydowej i innych środkach immunosupresyjnych. Zakażenie grzybami może nastąpić poprzez uszkodzoną skórę, drogi oddechowe, przewód pokarmowy i drogi rodne.

Najczęściej spotykanymi grzybicami są: promienica, histoplazmoza, kropidlakowica, kokcydioidomikoza, sporotrychoza, kandydoza (szczególnie częsta u chorych z obniżoną odpornością m.in. chorzy na AIDS) i kryptokokoza.

Grzybica drobnozarodnikowa

Grzybica drobnozarodnikowa, bardzo zakaźna grzybica skóry głowy owłosionej i skóry gładkiej u dzieci, do niedawna rzadko występująca w Polsce (głównie Francja, USA, Rosja) obecnie u nas coraz częstsza.

Objawy kliniczne: na skórze głowy owłosionej widoczne są ogniska o różnie nasilonych cechach stanu zapalnego, w ich obrębie wszystkie włosy są jakby równo odcięte i otoczone szarawą pochewką. Na skórze gładkiej ostro odgraniczone, zapalne, okrągłe lub owalne ogniska, z pęcherzykami lub grudkami wysiękowymi na obwodzie.

Rozpoznanie opiera się na badaniu w lampie Wooda (silna zielonkawa fluorescencja ognisk) dodatniego wyniku bezpośredniego badania mikologicznego i posiewach.

Grzybica międzypalcowa

Grzybica międzypalcowa, bardzo częsta postać grzybiczego zakażenia skóry, wywołana najczęściej przez grzyby z rodzaju Trichophyton lub Epidermophyton (grzyby chorobotwórcze). Występuje najczęściej w przestrzeni międzypalcowej między III i IV oraz IV i V palcem na stopie.

Objawia się zmianami wyprzeniowymi (pęcherzyki ulegające pęknięciu, odwarstwianie się zmacerowanego naskórka, sączenie, głębokie pęknięcia), połączonymi z silnym świądem. Jako powikłanie może dochodzić do objawów spryszczenia, a także do wtórnego zakażenia bakteryjnego, np. róży.

Grzybica obrębna pachwin

Grzybica obrębna pachwin, schorzenie grzybicze skóry objawiające się jako wyraźnie ograniczone ognisko zapalne z zwłaszcza na obwodzie większym naciekiem oraz liczne wykwity grudkowe, pęcherzykowe, nadżerki i strupy. Umiejscowienie: okolice pachwinowe, skóra ud przylegająca do moszny, rzadziej inne fałdy ciała.

Grzybica paznokci

Grzybica paznokci, zakażenie paznokci (pojedynczych lub licznych) grzybami z rodzaju Trichophyton, Epidermophyton, Candida. Wszystkie te infekcje, z wyjątkiem kandydozy, cechują się wspólnym obrazem klinicznym. Paznokcie są żółte lub brunatnawe, łamliwe, ulegają pobruzdowaniu, pogrubieniu (związanemu z rogowaceniem podpaznokciowym), wykruszaniu. Kandydoza (drożdżyca) paznokci różni się wyraźnym stanem zapalnym wałów paznokciowych oraz częstym zajęciem płytki od strony jej bocznych powierzchni.

Grzybica stóp

Grzybica stóp, częste umiejscowienie zakażenia grzybiczego skóry. Grzyby zakażające: Trichophyton lub Epidermophyton. Rozróżnia się trzy odmiany kliniczne: międzypalcową, potnicową (różnej wielkości pęcherzyki i pęcherze na podłożu rumieniowym, drobne nadżerki, sączenie, złuszczanie) i złuszczającą (ogniska rumieniowo złuszczające lub hiperkeratotyczne). Zakażenie może się przenosić nie tylko przez kontakt bezpośredni, ale także przez używanie wspólnego obuwia, ręczników itp.

Grzybica strzygąca

Grzybica strzygąca, najczęstsza obecnie w Polsce grzybica skóry głowy owłosionej, nie owłosionej oraz paznokci, wywołana przez różne grzyby z grupy Trichophyton. Zakażenie może nastąpić od chorego człowieka, zwierzęcia.

Objawy kliniczne: zależnie od nasilenia objawów zapalnych (co pozostaje w związku z rodzajem zakażającego grzyba i jego wewnątrz- lub zewnątrzwłosową lokalizacją) wyróżnia się dwie postacie kliniczne:

1) głęboką - cechującą się ostro zapalnymi guzami, o nierównej, czasem brodawkowatej powierzchni, pokrytymi wydzieliną ropną i strupami. Większość włosów w obrębie ognisk ulega wyropieniu, pozostałe dają się z łatwością usunąć. Postać ta może pozostawiać blizny. Ta postać grzybicy występuje najczęściej u dzieci i mężczyzn (głównie na brodzie).

2) powierzchowną - na skórze głowy owłosionej stwierdza się zwykle liczne ogniska, o słabo wyrażanych objawach zapalnych, łuszczące się otrębiasto, z włosami ułamanymi tuż nad powierzchnią skóry. Na skórze gładkiej występują okrągłe lub owalne: ostro odgraniczone ogniska, okazujące na obwodzie większe nasilenie stanu zapalnego oraz liczne pęcherzyki, grudki, strupy.

Zmianom tym towarzyszy świąd. Grzybica strzygąca może też zajmować paznokcie. Rozpoznanie opiera się na badaniu mikologicznym (preparat bezpośredni i posiew).

Grzybica pochwy i sromu

Grzybica pochwy i sromu, stan zapalny pochwy i sromu wywołany zakażeniem drożdżakami (kandydoza). Do powstania choroby dochodzi najczęściej u osób z obniżoną odpornością, po długotrwałym stosowaniu antybiotyków prowadzących do dysbakterizy, a także w czasie ciąży.

Objawami są najczęściej świąd i pieczenie sromu, gęste serowate upławy, białawe naloty w przedsionku pochwy i w pochwie, leżące na zaczerwienionej i rozpulchnionej błonie śluzowej.

Rozpoznanie opiera się na wyniku badania mykologicznego rozmazu. Leczenie nystatyną dotyczy także partnera seksualnego. W czasie leczenia obowiązuje wstrzemięźliwość płciowa.